Thematafels leveren handvatten op voor concreet uitwerken zoekgebieden energieregio’s in Noord-Holland 

Hoe zorg je ervoor dat zonneweides en windturbines eigendom worden van de inwoners? Hoe kun je de opwekking van duurzame energie koppelen aan natuurontwikkeling en biodiversiteit? En wat vinden jongeren eigenlijk belangrijk en hoe ziet het boerenerf van de toekomst er uit? Deze en andere vragen zijn de afgelopen maanden besproken aan een aantal ‘thematafels’, waar veel aangehaalde onderwerpen uit de reacties op de concept Regionale Energiestrategieën werden besproken. Iedere thematafel bestond uit een enthousiast gezelschap van experts, inwoners, belangenorganisaties en overheden. Het resultaat bestaat uit concrete handvatten, adviezen en inspiratie voor de uitvoering van de RES die nu te vinden zijn op onze website. 

Bij elke tafel waren andere belanghebbenden en deskundigen betrokken en werd een breed scala aan vragen en discussiepunten besproken. In de meeste gevallen waren er meerdere bijeenkomsten nodig om tot concrete voorstellen te komen.

Handreikingen en goede voorbeelden

Tijdens het proces van de Regionale Energiestrategie kwamen veel vragen naar boven. Die vragen waren het startpunt van de thematafels. Zo bleek de behoefte van gemeenten aan goede voorbeelden op het gebied van financiële participatie in wind- of zonne-energieprojecten groot. De thematafel die zich over dit onderwerp heeft gebogen heeft een menukaart en leidraad ‘Lokaal eigendom in de praktijk’ opgeleverd, die gemeenten de weg wijst hoe zij met dit vraagstuk om kunnen gaan bij concrete projecten.

De thematafel ‘Ruimtelijke ontwikkelprincipes zonne- en windenergie’ heeft een handreiking voor het uitwerken van zoekgebieden gemaakt. De handreiking geeft met behulp van een stroomschema aan welke afwegingen doorlopen worden bij de verdere uitwerking van zoekgebieden. Welke bestaande beleidskaders zijn er? Welke ruimtelijke principes bieden inspiratie voor inpassing in de omgeving? Ook de manier waarop moet worden om gegaan met hinder en gezondheidsaspecten van onder andere windturbines is hierin meegenomen.

De thematafel ‘Warmte uit water’ heeft de focus gelegd op het oplossen van dilemma’s, het benutten van kansen en het opdoen van inspiratie voor het verwarmen van woningen met warmte uit oppervlakte- of afvalwater. Dit is een belangrijke aanvulling op het gedeelte van de RES met de verschillende warmtebronnen die gemeenten inzetten als vervanging van gas. Tijdens deze thematafel is een actieagenda opgesteld, waarin de meest prangende kwesties rondom de verdere ontwikkeling en realisatie van aquathermie zijn benoemd. 

Aan de thematafel ‘Kansen voor agrariërs’ is een schets van het ‘Erf van de Toekomst’ tot stand gekomen voor akkerbouw- en melkveebedrijven en de glastuinbouw. ‘Erf van de toekomst’ is de werknaam voor de bijdrage die de agrarische sector kan leveren aan de energietransitie door de opwekking en levering van duurzame energie. Zij zien kansen voor de opwek van energie op hun daken, met kleine windmolens op het erf en onder strikte voorwaarden is opwekking op land bespreekbaar.

Aan de thematafel ‘Ruimtelijk samenhang’ is een inventarisatie gemaakt van gebieden waarvoor een gebiedsaanpak kan worden gestart. Daarbij wordt gekeken hoe wind- en zonne-energie op de plekken die daarvoor gekozen zijn het beste kan worden ingepast in de omgeving. Voor de Rijksweg A7 en A9 hebben hiervoor al sessies plaatsgevonden. 

De thematafel ‘Energie-infrastructuur’ richtte zich op de veranderingen van de energietransitie op de energie-infrastructuur en de vraag en het aanbod van energie in Noord-Holland in 2020 en 2030. Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor de opslag van energie, waterstof en smart grids. De resultaten van de thematafel zijn vastgelegd in een overzichtelijk document, waarin tevens een overzicht wordt geboden van alle andere trajecten die lopen rondom de energie-infrastructuur.

Jongeren en innovatie

De jongerentafel werd begeleid door JongRES en de Participatiecoalitie Noord-Holland. De jongeren spraken zich onder meer uit de ambities van de energieregio, het inpassen van zonne- en windenergie en hoe van de RES een succes kan worden gemaakt. De jongerentafel heeft vijf adviezen opgesteld die worden opgenomen in de RES 1.0. 

Bij het onderwerp ‘Innovatie’ hebben de regio’s Noord en Zuid een verschillende aanpak. In Noord-Holland Noord ligt de focus op de ontwikkeling van waterstof, groen gas, de verduurzaming van bedrijventerreinen en de agrarische sector. Het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord faciliteert deze ontwikkelingen namens de betrokken overheden.

Noord-Holland Zuid bouwt voort op  lopende (innovatie) initiatieven. Uit gevoerde gesprekken kwam naar voren dat het belangrijk is om zowel technologische als maatschappelijk te innoveren. Het veranderen van de houding en het gedrag van mensen is daarbij minstens zo belangrijk als de het aanleggen van nieuwe systemen die draaien op zonne- of windenergie of andere duurzame energiebronnen. Met andere woorden: gelijktijdig met innovatie, moet ook sociale innovatie en het ontwerp van participatie op de agenda te staan. 

Beide regio’s hebben een apart document over Innovatie opgesteld, dat op de website van de betreffende energieregio te vinden is.

RES 1.0 eind april gereed

In Noord-Holland zijn de energiestrategieën voor Noord en Zuid bijna gereed. Hierin wordt aangegeven waar en op welke wijze de regio gaat zorgen voor hernieuwbare opwek van energie met zon en wind. De RES 1.0 voor Noord-Holland Noord en Noord-Holland Zuid wordt eind april openbaar. 

De uitkomsten van alle thematafels zijn hier te lezen en worden een katern bij de RES 1.0.