Kansen en ganzen in een atypische gemeente

Haarlemmermeer is een atypische gemeente, zegt wethouder Jurgen Nobel, met portefeuille Energietransitie. “Schiphol beslaat een groot deel van het grondgebied en bepaalt veel van wat wel en niet mogelijk is. Daarnaast hebben we veel landbouwgronden. Binnen de beperkingen die dat met zich meebrengt, zoeken we naar kansen om een goed bod te kunnen doen in de RES. Ik ga ervan uit dat we de ambitie van het Klimaatakkoord kunnen halen.”

Nog voor de ontwikkeling van de RES had Haarlemmermeer al een aantal duurzaamheidsprojecten opgezet. Zo heeft de gemeente een faciliterende rol gehad in de lokale energiecoöperatie Meerwind en liggen er zonnevelden langs de A4 en bij De Hoek. “Nu hebben we een grotere opgave voor de langere termijn”, zegt Nobel. “We moeten daarbij niet à la minute projecten willen ontwikkelen. Voor nu is het vooral belangrijk dat we beleid maken. Denk aan de metafoor van de marathon: Als je direct begint te sprinten, is het heel ingewikkeld om de marathon uit te lopen. We moeten goed nadenken over hoe we onze kansen benutten.”

Zonnevelden langs snelwegen
Kansen voor zonneparken liggen in Haarlemmermeer onder meer langs de snelwegen, maar ook ten noorden van Hoofddorp, nabij Schiphol. “Wat breed gedeeld wordt, is dat we zorgvuldig moeten omgaan met ons unieke polderlandschap en de landbouwgronden”, aldus Nobel. “Vooral grote initiatieven moeten we zorgvuldig afwegen en met de gemeenteraad overleggen. Rond Schiphol bijvoorbeeld zouden we zonneparken willen toestaan. Dat mag in de eerste plaats de vliegveiligheid natuurlijk niet in gevaar brengen. In de tweede plaats zouden we de zonneparken willen combineren met andere functies. Hoe kunnen we in een zonnepark bijvoorbeeld ook recreatie een impuls geven en wat is er qua landbouw dan mogelijk? Dat willen we onderzoeken.”

Kansen langs landingsbanen
Zonneparken langs de landingsbanen van de luchthaven leveren niet alleen duurzame energie, maar hebben ook andere voordelen. “Zonneparken op de velden rond Schiphol kunnen voorkomen dat ganzen er gaan grazen. Ganzen zijn een bedreiging voor de veiligheid, omdat ze in botsing kunnen komen met vliegtuigen. Door zonnepanelen neer te leggen wordt het gebied voor ganzen minder aantrekkelijk.”

Verder zou de biodiversiteit ter plaatse een impuls kunnen krijgen. Met voldoende afstand tussen de rijen zonnepanelen kunnen daar bijvoorbeeld bloemen groeien, waar weer insecten op af komen. “We zijn al met alle stakeholders en met Schiphol in gesprek”, aldus Nobel. “We willen weten wat er speelt en welke mogelijkheden er zijn in en om het gebied. Een win-win-situatie, daar gaan we voor. Daarvoor hebben we nu kaders opgesteld.”

Overigens zijn grote windmolens op de meeste plaatsen in Haarlemmermeer lastig in verband met Schiphol. “Windturbines kunnen alleen ten zuiden van Nieuw-Vennep en knooppunt Burgerveen een plek krijgen. Daar zijn minder beperkingen. In de rest van de gemeente kunnen we geen windturbines kwijt, vanwege de vliegtuigen die hier landen en opstijgen.”

Transitie van onderop
Tot slot heeft Nobel vertrouwen in de inwoners van Haarlemmermeer. “We willen als overheid geen maatregelen opdringen. Draagvlak is heel belangrijk. Als verduurzaming van de huizen geld oplevert, dan zullen bewoners zelf stappen maken, daar ben ik van overtuigd. Ik merk het aan mezelf: mijn huis is goed geïsoleerd, nu denk ik na over zonnepanelen. Het moet niet alleen goed zijn voor het milieu, maar ook voor de eigen portemonnee.”

Als mensen zien wat het oplevert, komt de transitie van onderop in plaats van boven af, verwacht Nobel. “Van bovenaf kunnen we het proces wel stimuleren door subsidies voor verduurzaming bij het rijk of de provincie te regelen en door te zorgen dat mensen van start kunnen met lokale initiatieven. Ik heb er vertrouwen in.”